สังคม 5.0 : ความเชื่อมโยงของคน สังคม เทคโนโลยี นโยบาย และธุรกิจ

ในยุคที่โครงสร้างทางสังคมมีความซับซ้อน ภาพอนาคตสังคม 5.0 จะทำให้ภาคธุรกิจ มองเห็นโอกาสทางธุรกิจได้ชัดเจนขึ้น บทความนี้จะเล่าให้ท่านฟังว่า สังคม 5.0 เป็นอย่างไร และส่งผลต่อภาคธุรกิจอย่างไร…

“สังคม 5.0 : ความเชื่อมโยงของคน สังคม เทคโนโลยี นโยบาย และธุรกิจ”

ภาพอนาคตเชิงเป้าหมายร่วมกันของประเทศ สามารถสร้างโดยอิงจากจุดเน้นได้หลายรูปแบบ เช่น อิงกับเป้าหมายด้านเทคโนโลยี เป้าหมายด้านเศรษฐกิจและสาขาอุตสาหกรรม และเป้าหมายด้านสิ่งแวดล้อม เป็นต้น ประเทศญี่ปุ่นเป็นประเทศที่สร้างภาพอนาคตเชิงเป้าหมายที่มีจุดเน้นที่มิติทางสังคมหรือคนเป็นศูนย์กลางภายใต้สโลแกน Society 5.0 ภาพดังกล่าวได้รับความเห็นชอบจากรัฐบาลญี่ปุ่นในปี ค.ศ. 2016

แนวคิด Society 5.0 มีฐานคิดโดยเริ่มจากการมองคนและสังคมเป็นศูนย์กลางและเป็นเป้าหมาย ภายใต้ความท้าทายทางสังคมที่มีความซับซ้อนมากขึ้น ทั้งในด้านการให้คุณค่าที่แตกต่างและซับซ้อนมากขึ้นของคนในสังคม และด้านสิ่งแวดล้อม แนวคิดนี้จึงมุ่งเน้นการทำให้ผู้คนในสังคมสามารถใช้ชีวิตได้อย่างสะดวกสบายและยั่งยืนมากขึ้นผ่านการสร้างคุณค่าและบริการใหม่อย่างต่อเนื่อง โดยใช้ประโยชน์จากนวัตกรรมและความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี (เป็น Solutions for Better Human Life)

ผู้คนและสังคมของญี่ปุ่นจะมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นตามแนวคิดสังคม 5.0 ทั้งในด้านการดูแลสุขภาพและการรับบริการสาธารณสุข ด้านการเดินทาง ด้านการทำงานที่สะดวกมีประสิทธิภาพและปลอดภัยมากขึ้น ด้านบริการทางการเงินที่สะดวกและปลอดภัยมากขึ้น ด้านสาธารณูปโภคที่มีความพร้อมและตอบสนองความต้องการ และสถานการณ์ได้มากขึ้น ด้านความสัมพันธ์ระหว่างคนในครอบครัวและในสังคมที่กลมกลืนและมีความสุข

เป้าหมายสังคม 5.0 ถูกนำมาถอดเป็นโจทย์สำหรับการพัฒนาเทคโนโลยี นโยบาย และโมเดลธุรกิจ โดยในด้านเทคโนโลยีนั้นรัฐบาลญี่ปุ่นได้ส่งเสริมการพัฒนาเทคโนโลยีที่ตอบโจทย์เป้าหมายดังกล่าว ดังภาพที่ 2 ส่วนในด้านนโยบายนั้นรัฐบาลที่ญี่ปุ่นได้ขับเคลื่อนมาตรการหลายประการทั้งในเรื่องการเตรียมการให้ข้อมูลเกิดการเชื่อมโยงและนำไปใช้ข้ามสาขาได้ กลไกการแลกเปลี่ยนหรือซื้อขายข้อมูลที่มีความปลอดภัย แนวปฏิบัติเกี่ยวกับสิทธิการใช้ข้อมูล ปรับปรุงกฎหมายการแข่งขันที่ไม่เป็นธรรมและกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล กลไกสนับสนุนธุรกิจที่ช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจในภูมิภาค เป็นต้น

ในภาคธุรกิจนั้นภาพอนาคตสังคม 5.0 ทำให้ภาคธุรกิจ (ทั้งในญี่ปุ่นและนอกญี่ปุ่น) มองเห็นโอกาสทางธุรกิจได้ชัดเจนเพื่อตอบโจทย์สังคมที่สุดอัจฉริยะ (Super Smart Society) ทั้งในธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับเทคโนโลยีต่างๆ เช่น AI, Robotics Fin Tech, Medical Tech, Cloud Computing เป็นต้น ธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับการบริการทางการแพทย์ ธุรกิจทางด้านสาธารณูปโภคและโครงสร้างพื้นฐานเพื่อรองรับ IoT และ Digital Economy ธุรกิจยานยนต์และการขนส่งอัจฉริยะ และธุรกิจอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง

การออกแบบภาพอนาคตเชิงเป้าหมายที่เน้นคนและสังคมเป็นศูนย์กลาง จึงเป็นทางเลือกหนึ่งที่ก่อให้เกิดการมีเป้าหมายการพัฒนาที่เน้นการเกิดผลลัพธ์ในด้านคุณภาพชีวิตของผู้คนและสังคม แล้วนำไปสู่การออกแบบเทคโนโลยีที่ต้องการ นโยบายรัฐที่สนับสนุน และโมเดลธุรกิจที่ช่วยตอบโจทย์ภาพอนาคตดังกล่าวร่วมกัน